» شرایط بر عهده گرفتن سرپرستی کودکان
سرپرستی چیست؟
سرپرستی به معنای حفاظت از کودکان و نوجوانانی است که سرپرستی ندارند تا نیاز های مادی و معنوی آنان را تامین کند که در این صورت سرپرستی آنان با اذن ولی فقیه به اشخاصی غیر از پدر و مادرشان واگذار می گردد.
قانون حمایت از کودکان و نوجوانان، در زمینه سرپرستی کودکان شرایط خاصی را در نظر گرفته است که در این مطلب به بررسی آنها می پردازیم.
متقاضیان سرپرستی:
ماده ۵ قانون حمایت از کودکان و نوجوانان در خصوص افرادی که می توانند سرپرستی کودکان را برعهده بگیرند می گوید:
افراد زیر می توانند سرپرستی کودکان و نوجوانان مشمول این قانون را از سازمان درخواست نمایند.
الف - زن و شوهری که پنجسال از تاریخ ازدواج آنان گذشته باشد و از این ازدواج صاحب فرزند نشده باشند، مشروط به اینکه حداقل یکی از آنان بیش از سیسال سن داشته باشد.
ب - زن و شوهر دارای فرزند مشروط بر اینکه حداقل یکی از آنان بیش از سیسال سن داشته باشد.
ج - دختران و زنان بدون شوهر، در صورتی که حداقل سی سال سن داشته باشند، منحصراً حق سرپرستی اناث را خواهند داشت.
تبصره ۱- چنانچه به تشخیص سازمان پزشکی قانونی امکان بچهدار شدن زوجین وجود نداشته باشد، درخواستکنندگان از شرط مدت پنجسال مقرر در بند (الف) این ماده مستثنی میباشند.
تبصره ۲- چنانچه درخواستکنندگان سرپرستی از بستگان کودک یا نوجوان باشند، دادگاه با اخذ نظر سازمان و با رعایت مصلحت کودک و نوجوان میتواند آنان را از برخی شرایط مقرر در این ماده مستثنی نماید.
تبصره ۳- اولویت در پذیرش سرپرستی به ترتیب با زن و شوهر بدون فرزند، سپس زنان و دختران بدون شوهر فاقد فرزند و در نهایت زن و شوهر دارای فرزند است.
تبصره ۴- درخواستکنندگان کمتر از پنجاه سال سن، نسبت به درخواستکنندگانی که پنجاه سال و بیشتر دارند، در شرایط مساوی اولویت دارند.
تبصره ۵ - در مواردی که زن و شوهر درخواست کننده سرپرستی باشند، درخواست باید به طور مشترک از طرف آنان تنظیم و ارائه گردد.
طبق این ماده، برخی اشخاص در پذیرش سرپرستی اولویت بالاتری دارند؛ مثلاً اولویت اول با زن و شوهر بدون فرزند است و پس از آن با زنان و دختران بدون شوهر و در نهایت با زن و شوهری است که دارای فرزند می باشند. همچنین طبق تبصره ۴ این ماده درخواستکنندگانی که کمتر از ۵۰ سال سن دارند در صورتی که شرایطشان با درخواست کنندگان بالای ۵۰ سال مساوی باشد، نسبت به افراد بالای ۵۰ سال دارای اولویت بالاتری هستند.
شرایط سرپرستان:
ماده ۶ و ۷ قانون مذکور شرایط سرپرستان را بیان کرده است.
ماده ۶ می گوید:
درخواستکنندگان سرپرستی باید دارای شرایط زیر باشند:
الف - تقیّد به انجام واجبات و ترک محرمات
ب - عدم محکومیت جزائی موثر با رعایت موارد مقرر در قانون مجازات اسلامی
ج - تمکن مالی
د- عدم حجر
ه- - سلامت جسمی و روانی لازم و توانایی عملی برای نگهداری و تربیت کودکان و نوجوانان تحت سرپرستی
و- نداشتن اعتیاد به مواد مخدر، مواد روانگردان و الکل
ز- صلاحیت اخلاقی
ح - عدم ابتلاء به بیماریهای واگیر و یا صعبالعلاج
ط - اعتقاد به یکی از ادیان مصرح در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران
تبصره ۱- رعایت اشتراکات دینی میان سرپرست و افراد تحت سرپرستی الزامی است. دادگاه صالح با رعایت مصلحت کودک و نوجوان غیرمسلمان، سرپرستی وی را به درخواستکنندگان مسلمان میسپارد.
تبصره ۲- درصورتی که متقاضی سرپرستی، ادعای یافتن طفلی را بنماید و ادعای وی در دادگاه ثابت شود، چنانچه واجد شرایط مندرج در این قانون برای سرپرستی باشد در اولویت واگذاری سرپرستی قرار میگیرد.
همچنین ماده ٧ بیان می دارد:
درخواستکنندگان نمیتوانند بیش از دو کودک یا نوجوان را سرپرستی نمایند مگر در مواردی که کودکان یا نوجوانان تحت سرپرستی، اعضای یک خانواده باشند.
به علاوه درخواست کنندگان باید متعهد شوند که تمامی هزینه های مربوط به نگهداری و تربیت و تحصیل افراد تحت سرپرستی را تامین نمایند؛ بنابراین برعهده گرفتن سرپرستی کودکان و نوجوانانِ بدون سرپرست، دارای شرایط و ضوابط خاصی است و اشخاصی که تقاضای سرپرستی می کنند باید صلاحیت نگهداری کودکان را داشته باشند تا سرپرستی به آنان واگذار گردد.